JAK NAPISAĆ DOBRY BIZNESPLAN?

"Bo któż z was, chcąc zbudować wieżę, nie usiądzie wpierw i nie oblicza wydatków, czy ma na wykończenie? Inaczej, gdyby założył fundament, a nie zdołałby wykończyć, wszyscy, patrząc na to, zaczęliby drwić z niego: Ten człowiek zaczął budować, a nie zdołał wykończyć”. (Łk 14, 28-30) Słowa z Ewangelii według świętego Łukasza świetnie odpowiadają na pytanie zawarte w tytule tego artykułu: Jak napisać dobry biznesplan? Nie można stworzyć go na przysłowiowym kolanie. Opisanie i zaprojektowanie drogi i rozwoju naszej firmy wymaga czasu, pracy, kreatywności, poświęcenia. W tym artykule chcemy zebrać i przedstawić najważniejsze informacje dotyczące właściwego pisania biznesplanu.

CZYM JEST?

Jak sama nazwa wskazuje, biznesplan to plan/scenariusz na biznes, który pojawił się w Twojej głowie. Może być tworzony również, gdy firma już działa, ale potrzebne jest jej „odświeżenie” - zmiana dotychczasowego działania. Najczęściej spisywany jest w formie dokumentu, choć zdarza się, że jest tworzony jako prezentacja, albo grafika. Jest w nim zawarta przyszłościowa koncepcja rozwoju firmy. Zazwyczaj odnosi się do celów krótko i długoterminowych danego przedsięwzięcia i zawiera ich szczegółowy opis. Jeśli zamierzać produkować i sprzedawać określone towary, w biznesplanie musisz dokładnie opisać jakie to mają być produkty. Biznesplan powinien też zawierać analizę możliwości rynkowych oraz środków umożliwiających osiągnięcie założonych celów w konkretnym otoczeniu rynkowym. Dobry biznesplan odpowiada na 4 pytania:

1. Kto zamierza otworzyć przedsiębiorstwo?

2. Co jest przedmiotem przedsięwzięcia?

3. W jaki sposób uda się zrealizować zakładany cel?

4. Jakie będą dochody, a jakie koszty?

MÓJ BIZNESPLAN MAM W GŁOWIE

Wielu przedsiębiorców, pomimo świetnego pomysłu na nowy biznes albo na ulepszenie obecnego, nie zamierza spisywać całego biznesplanu. Twierdzą, że tak naprawdę pomysły są w głowie. Będą wdrażać je po kolei, z dnia na dzień. Na spisywanie ich oraz celów, planów awaryjnych nie mają ochoty i czasu. Zapominają, że opisanie szczegółowo każdego kurażu, po prostu pomaga uporządkować to, co zrodziło się w myślach. Na spisane pomysły często patrzy się już z innej perspektywy. Całkiem inaczej wygląda przyszły biznes w wyobraźni, a inaczej na kartce papieru. To co na początku wydawało się świetnym przedsięwzięciem, po spisaniu i obliczeniu może okazać się nieopłacalne, zbyt kosztowne dla samego autora, pomysłodawcy.

Biznesplan to niekiedy wymóg w różnego rodzaju instytucjach, w których możemy uzyskać dofinansowanie, np. w urzędzie gminy lub w banku. Tam nie powiemy, jaki mamy pomysł na biznes. Musimy przedstawić na piśmie kierunek jego rozwoju i cele.

Biznesplan pomaga zarządzać firmą szczególnie w początkowej fazie rozwoju, kiedy wszystko jest dla nas nowe i potrzebujemy drogowskazu, pomocy. Staje się nią właśnie nasz własny plan. Wielu dobrze zapowiadających się biznesmenów poległo na tym, że nie chcieli poświęcić dwóch lub trzech dni na stworzenie solidnego biznesplanu, który pomógłby im w rozwinięciu firmy.

CZY JEST OGÓLNY WZÓR, Z KTÓREGO MOŻEMY KORZYSTAĆ?

Tak naprawdę, nie ma określonego wzoru, schematu, którym możemy się posiłkować, tworząc własny biznesplan. Jeżeli tworzymy go tylko na własny użytek, możemy nakreślić jego schemat tak, jak nam będzie wygodniej. Z kolei jeśli jest tworzony na potrzeby zaciągnięcia kredytu bankowego lub uzyskania jakiejś dotacji, to wcześniej należałoby zapoznać się z wymogami danej instytucji. Biznesplan należy stworzyć zwięźle i w wiarygodny sposób. Powinien on mieć spis treści i czytelny układ, który zachęci do zapoznania się z nim. Dobrym pomysłem jest umieszczanie diagramów, wykresów, grafik, które uatrakcyjnią ten dokument.

SKŁADOWE BIZNESPLANU

Bez wątpienia, każdy dobry biznesplan, niezależnie od tego, czy jest pisany dla siebie, czy dla instytucji finansowych, powinien zawierać 7 części.

1. STRESZCZENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA

To zwięzła i skrótowa wersja całego planu. Stanowi jego odrębną część. Jest niejako wizytówką całego dokumentu i powinna przyciągnąć uwagę potencjalnego czytelnika. Najlepiej jeśli jest wykonane w sposób staranny, precyzyjny i przemyślany. Podręczniki do biznesu mówią, że powinno ono zajmować od 1 do 4 stron dlatego należałoby uiścić w nim najistotniejsze informacje, wszystkie kluczowe dane i przekonujące argumenty, dlaczego można liczyć sukces. Najlepiej sporządzać je na samym końcu, ponieważ będzie ono opisywało inne części biznesplanu. Trudno będzie nam streścić coś, co mamy wyłącznie w głowie. Uważa się, że czytelnik powinien przeczytać i zrozumieć zbilansowanie w przeciągu 5 minut, więc warto byłoby zawrzeć w nim takie elementy jak: nazwę firmy, cel opracowania biznesplanu, koncepcję jej rozwoju, krótki opis produktów i usług, przewidywane koszty i zyski. Dodatkowo opisać: potencjalnych klientów, konkurencję na rynku, plan promocji działań marketingowych, ilość zatrudnionych pracowników i współpracowników, źródła finansowania i potrzeby finansowe.

2. CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘBIORSTWA

Tutaj zamieszczamy podstawowe informacje o firmie. Będą się one różnić, w zależności od tego, czy ona dopiero będzie powstawać, czy już działa na rynku. W charakterystyce należy przedstawić: pełną nazwę, lokalizację i obszar działania, rodzaj działalności (handel, usługi itp.), formę organizacyjno - prawną. Ponadto warto określić misję i wartości firmy, cele oraz motywy założenia takiego biznesu.

3. OPIS PRODUKTÓW/USŁUG

Jeśli Twoja firma będzie tworzyła produkty lub oferowała usługi, to w tej części musisz opisać, co będziesz sprzedawać swojemu klientowi i dlaczego on ma to od ciebie kupić. W opisie zawrzyj informację: o rodzaju oferowanego produktu/usługi, nazwie, kolorze, rozmiarze, wysokości, wadze, funkcji, cenie, kosztach wytworzenia, cechach i zaletach. Opis powinien być jak najbardziej dokładny, dlatego udziel w nim odpowiedzi na pytania: Na jaki rynek przeznaczony jest Twój produkt/usługa? Co wyróżnia produkt na tle konkurencji? Jak wygląda proces techniczny produkcji towaru? Czy jest to produkt, który istnieje, czy dopiero będzie produkowany? W jaki sposób zadbasz o wysoką jakość produktu?

4. PRACOWNICY

Firma to ludzie, zarówno pracownicy jak i kadra zarządzająca staja się istotnym elementem funkcjonowania przedsiębiorstwa. W tej części biznesplanu powinieneś odnieść się do: planowanej liczbie pracowników i ich kwalifikacji, struktury organizacyjnej i systemu kwalifikacji, formy i okresu zatrudnienia pracowników oraz polityki płacowej.

Punkt czwarty to bardzo ważna część całego biznesplanu. Nawet najlepszy pomysł na biznes okaże się fiaskiem, jeśli nie będzie realizowany przez odpowiednich ludzi.

5. RYNEK I KONKURENCJA

W tym punkcie powinieneś opisać otoczenie, w jakim przyjdzie ci prowadzić biznes. Scharakteryzować rynek, branżę i panujące w niej tendencje. Dokonać analizy konkurencji oraz nabywców twojego towaru lub usługi. Właściwa analiza rynku to klucz do sukcesu. Najważniejsze pytania, na które musisz odpowiedzieć w tym punkcie, brzmią: Jaka jest wielkość rynku? Kim są główni nabywcy? Kto jest twoją pośrednią i bezpośrednią konkurencją na rynku? Jaka jest szacunkowa liczba potencjalnych klientów?

Proponujemy również przeprowadzenie analizy SWOT, czyli twoich mocnych i słabych stron, oraz szans i zagrożeń płynących z otoczenia biznesowego.

6. STRATEGIA MARKETINGOWA

Jak zamierzasz dotrzeć do swoich klientów? Z pomocą ulotek, plakatów a może billboardu w centrum miasta? Musisz określić, jakie działania będziesz podejmował w celu promocji swojego biznesu. W tym punkcie opisz narzędzie (ulotki, reklamy w prasie, itp.) oraz koszty z tym związane. Nie porywaj się od razu „z motyką na słońce” – reklama w telewizji trafia do dziesiątek tysięcy osób, lecz również dużo kosztuje. To może być obciążenie dla biznesu. W biznesplanie opisz zaproponuj narzędzia, budżet na reklamę, miejsce, sposób dystrybucji – to tzw. mieszanka marketingowa.

7. PLAN FINANSOWY

Najważniejsza część twojego biznesowego planu. Należy w niej zawrzeć przychody i koszty związane z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej oraz określić sytuację finansową z zaznaczeniem planów dotyczących kształtowania się firmy w czasie. Plan finansowy pomoże Ci ustalić, czy nakłady się zwrócą i biznes, po prostu, będzie się opłacał. W tej części odpowiedz: Z jakich źródeł będzie pochodzić finansowanie przedsiębiorstwa? Jakie będą przychody i wydatki? Jakie firma planuje osiągnąć zyski?

Plan finansowy sporządza się na pierwsze dwa lata funkcjonowania firmy w ujęciu miesięcznym lub kwartalnym. Na następne lata działalności gospodarczej przygotowuje się natomiast plany roczne.