Nowe ulgi podatkowe dla przedsiębiorców wprowadzane wraz z Polskim Ładem szansą na innowacyjny rozwój biznesu
Ustawa w zakresie tzw. “Polskiego Ładu” została podpisana przez Prezydenta 15 listopada 2021 r., dzięki czemu większość przepisów wchodzi w życie od 1 stycznia 2022 r. W ustawie wiele zmian dotyczy ulg dla przedsiębiorców prowadzących działalność innowacyjną i badawczo-rozwojową. Już wstępne analizy nowych przepisów pozwalają na stwierdzenie, iż przedsiębiorcy mogą na nowych rozwiązaniach bardzo skorzystać.
Grzegorz Kuś, Marcin Idczak, Szymon Artemiak
Przepisy zakładają w części rozbudowę lub zmianę już istniejących zachęt dla przedsiębiorców w postaci ulg podatkowych. Z drugiej strony, proponowane są zupełnie nowe rozwiązania, niekiedy komplementarne do tych, które już obowiązują i podatnicy z nich korzystają (np. ulga na innowacyjnych pracowników jako uzupełnienie ulgi na badania i rozwój, szczególnie korzystne dla przedsiębiorców, którzy dotychczas nie wykorzystywali aktywa wygenerowanego przez ulgę B+R, np. z powodu straty podatkowej).
I. Poszerzona ulga B+R
Centrum Badawczo - Rozwojowe
Jednymi z najciekawszych zmian wprowadzanych w ustawie o Polskim Ładzie są zmiany w uldze B+R. W aktualnym stanie prawnym podatnicy posiadający status Centrum Badawczo-Rozwojowego (“CBR”) w ramach ulgi B+R mogą odliczać od podstawy opodatkowania do 150% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na badania i rozwój.
Od stycznia 2022 r. dla podatników posiadających status CBR ustawa wprowadza możliwość odliczenia w ramach ulgi B+R do 200% poniesionych kosztów wpisujących się w zamknięty katalog określony właściwą ustawą (UDPOD/ UPDOF). Jedynie w przypadku dużych podmiotów posiadających status CBR, odliczenie kosztów uzyskania i zachowania patentu czy prawa chronionego, których limit odliczenia w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych nie zostanie zmieniony.
Pozostali podatnicy
Obecnie, podatnicy nieposiadający statusu CBR mogą odliczyć do 100% poniesionych kosztów kwalifikowanych od podstawy opodatkowania w ramach ulgi B+R.
Projektowane rozwiązanie wprowadza możliwość odliczenia do 200% kosztów poniesionych na wynagrodzenia pracowników zajmujących się realizacją działalności B+R (w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu).
Przykład liczbowy
Jeśli przedsiębiorca poniesie wydatki 1 mln PLN rocznie na działalność B+R (i płaci CIT w wysokości 19%), ulga podatkowa w odniesieniu do wydatków na wynagrodzenia pracownicze (wszyscy podatnicy) lub wszystkie wydatki kwalifikowane (posiadający status CBR) pozwoli mu obniżyć podatek o 380 tys. PLN
(1 mln PLN x 200% x 19% podatek = 380 tys. PLN)
II. Ulga na innowacyjnych pracowników
Podmioty korzystające z ulgi B+R, której nie odliczono w całości lub w części we wcześniejszym roku podatkowym będą miały prawo do jej odliczania od zaliczek na podatek dochodowy potrącanych comiesięcznie od wynagrodzeń wybranych pracowników (tzw. “pracowników innowacyjnych”).
Odliczenie ma być ograniczone do osób uzyskujących wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, a także praw autorskich pod warunkiem, że w danym miesiącu przez co najmniej 50% swojego ogólnego czasu pracy będą zaangażowane bezpośrednio w prace B+R.
Uprawnienie przysługiwać będzie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik złożył zeznanie podatkowe za dany rok, do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone zeznanie podatkowe przez przedsiębiorcę. Przykładowo: składając CIT w marcu 2023 r. spółka będzie mogła korzystać z mechanizmu od kwietnia do końca grudnia 2023 r. (jeśli jej rok podatkowy trwa od stycznia do grudnia).
W przypadku gdy w latach poprzednich podatnik nie wyczerpał całego aktywa dla Ulgi B+R jest szansa na wykorzystanie Ulgi na innowacyjnych pracowników za lata 2017-2022.
Co do zasady, pierwsze rozliczenie nastąpi w 2023 r., chyba że podatnik ma rok podatkowy inny niż rok kalendarzowy - jeżeli rok podatkowy rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2022 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2021 r., ulgę na innowacyjnych pracowników stosuje się po raz pierwszy w roku podatkowym rozpoczynającym się bezpośrednio po tym roku - czyli w roku zaczynającym się w trakcie 2022.
III. Symultaniczna ulga B+R i IP Box
Kolejną zmianą mającą wejść w życie wraz z Polskim Ładem jest wprowadzenie możliwości korzystania w sposób symultaniczny z ulgi B+R przez podatnika osiągającego dochód z praw własności intelektualnej, który objęty jest reżimem IP Box.
Zgodnie z ustawą nowelizującą, podatnik komercjalizujący wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiągający z nich dochody kwalifikowane w rozumieniu przepisów o IP Box nie będzie zobligowany do dokonania wyboru, na koniec roku podatkowego, pomiędzy dwiema preferencjami. Tym samym, proponowana nowelizacja przepisów umożliwi odliczanie przez podatnika kosztów kwalifikowanych związanych z ulgą B+R i IP Box poniesionych na działalność B+R od dochodu z kwalifikowanego z praw własności intelektualnej ustalonego z IP Box.
IV. Ulga na prototyp
Wprowadzana wraz z “Polskim Ładem” ulga, ma umożliwić podatnikom prowadzącym działalność B+R dodatkowe odliczenie od podstawy opodatkowania 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu, przy czym wysokość odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów niż z zysków kapitałowych.
Odliczenie ma być limitowane do wybranych kosztów, obejmujących m.in.:
- nabycie lub ulepszenie środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu;
- materiały i surowce wykorzystywane w celu produkcji próbnej nowego produktu;
- koszty badań, ekspertyz i certyfikacji;
- koszty badania cyklu życia produktu;
- koszty systemu weryfikacji technologii środowiskowych (ETV).
Poniesione koszty wykazywane będą w rocznym zeznaniu podatkowym z możliwością ich odliczenia w kolejnych sześciu latach następujących po sobie bezpośrednio po roku, w którym zostały poniesione.
Analogicznie jak w uldze B+R - w uldze na prototyp wyłączone z odliczenia mają być wydatki zwrócone lub wcześniej odliczone od podstawy opodatkowania. Kluczowe w tej uldze może być uwzględnienie kosztów certyfikacji i innych czynności niezbędnych do wprowadzenia produktu na rynek, gdyż te koszty nie mogą być kosztami kwalifikowanymi w aktualnie najpopularniejszej uldze B+R. Zatem ulga na prototyp wydaje się być naturalną kontynuacją i uzupełnieniem ulgi B+R.
Przykład liczbowy
Jeśli przedsiębiorca zainwestuje w prototyp 1 mln PLN (i płaci podatek w wysokości 19%), ulga podatkowa pozwoli mu odzyskać 57 tys. PLN
(1 mln PLN x 30% x 19% podatek = 57 tys. PLN)*
*kwota wydatków nie może przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodu niż z zysków kapitałowych.
V. Ulga na robotyzację
Ulga na robotyzację ma na celu zachęcenie polskich przedsiębiorstw do unowocześnienia procesów produkcyjnych, promocji rozwoju robotyzacji przemysłowej i wsparcie transformacji cyfrowej. Oznacza to, że podatnikowi prowadzącemu działalność produkcyjną, który zainwestował w zakup nowych robotów, będzie przysługiwać prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania poniesionych w tym celu kosztów.
Przedsiębiorcy będą mogli dodatkowo odliczyć 50% kosztów poniesionych na inwestycje w robotyzację — w pierwszej kolejności zaliczą poniesione wydatki do kosztów podatkowych, następnie będą mieli prawo do dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% powyższych wydatków.
Za koszty możliwe do odliczeń uznaje się m.in.:
- zakup fabrycznie nowych robotów przemysłowych (wpisujących się w definicję przewidzianą ustawą) oraz wybranych maszyn i urządzeń funkcjonalnie z nimi związanych i/lub stosowanych do określonych celów dotyczących robotów;
- koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych oraz innych, ww. środków trwałych (ŚT);
- koszty nabycia usług szkoleniowych dotyczących robotów oraz ŚT i WNiP z nimi związanymi;
- opłaty ustalone w umowie leasingu dotyczące robotów przemysłowych i wybranych ŚT.
Odliczenie ma mieć zastosowanie w odniesieniu do kosztów poniesionych na robotyzację od początku roku podatkowego, który rozpoczął się w 2022 r. do końca roku podatkowego, który rozpoczął się w 2026 r.
W naszej ocenie projektowany mechanizm ze względu na stosunkowo szeroki katalog kosztów kwalifikowanych będzie w wysokim stopniu odpowiadał na potrzeby przedsiębiorców i może się przyczynić się do przyspieszenia automatyzacji procesów gospodarczych, w tym w obszarze produkcji i logistyki.
Przykład liczbowy
Jeśli przedsiębiorca zainwestuje w robotyzację 1 mln PLN (i płaci podatek w wysokości 19%), ulga podatkowa pozwoli mu odzyskać 95 tys. PLN
(1 mln PLN x 50% x 19% podatek = 95 tys. PLN)
Podsumowanie
Przedstawione powyżej rozwiązania w sposób szczególny mają być zachętą dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność innowacyjną. Zapewnienie dodatkowych mechanizmów takich jak ulga na robotyzację, czy ulga na prototypy może stanowić istotny czynnik wspierający podatników w dostosowaniu się do nowej, post-pandemicznej rzeczywistości.
Już teraz podatnicy ponoszący wydatki, które znajdują się w katalogu kosztów kwalifikowanych nowych ulg, powinni rozważyć podjęcie konkretnych działań w kierunku skorzystania z nowych ulg:
- w przypadku ulgi B+R potwierdzić czy prowadzona działalność jest rozumiana przez organy podatkowe jako działalność badawczo-rozwojowa (np. poprzez złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej).
- w przypadku ulgi na innowacyjnych pracowników zweryfikować czy w wyniku prowadzenia działalności B+R, została poniesiona strata oraz czy pracownicy wykonujący prace badawczo-rozwojowe poświęcają przynajmniej 50% ogólnego czasu pracy.
- w przypadku symultanicznej ulgi B+R i IP Box, niezbędna jest analiza ewidencji ponoszonych kosztów kwalifikowanych w prowadzonej działalności, przy czym oddzielna dla kosztów poniesionych na działałność B+R i oddzielna na prace związane z kosztami poniesionymi na wytworzenie praw własności intelektualnej.
- w przypadku ulgi na robotyzację, przeanalizować plany inwestycyjne pod kątem nabycia aktywów kwalifikujących się do ulgi, a także przeprowadzić ewidencję wśród aktualnie amortyzowanych ŚT mając na uwadzę mozliwość skorzystania z ulgi na dotychczas amortyzowane aktywa.
- w przypadku ulgi na prototyp, dokonać ewidencji kosztów ponoszonych na produkcję próbną, a także wprowadzenie nowego produktu na rynek, w tym kosztów certyfikacji czy ekspertyz.
Zapoznaj się z naszymi materiałami z zakresu Polskiego Ładu (nie tylko w temacie ulg podatkowych), w tym z najświeższymi alertami oraz artykułami, które pomogą zrozumieć, jaki wpływ mogą mieć nadchodzące zmiany na Twoje przedsiębiorstwo.
O autorach:
Grzegorz Kuś jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest także absolwentem Szkoły Prawa Amerykańskiego The CUA Columbus School of Law, Washington D.C. W 2008 roku rozpoczął pracę w Dziale Prawno-Podatkowym PwC i obecnie zajmuje stanowisko Dyrektora.
Grzegorz zaangażowany był w projekty obejmujące przeprowadzanie kompleksowej restrukturyzacji przedsiębiorstw, bieżące doradztwo podatkowe oraz przeglądy podatkowe w wiodących polskich i międzynarodowych przedsiębiorstwach. Ponadto Grzegorz zaangażowany był w szereg projektów związanych z przygotowaniem strategii B+R, w tym od strony podatkowej, w największych polskich podmiotach prowadzących działalność badawczo-rozwojową.
Specjalizuje się w podatkowych i prawnych aspektach działalności w sektorach innowacyjnych.
Marcin Idczak jest absolwentem Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. W 2016 roku rozpoczął pracę w Dziale Prawno-Podatkowym PwC i obecnie zajmuje stanowisko Starszego Konsultanta.
Marcin brał udział w projektach obejmujących ulgi podatkowe, bieżące doradztwo podatkowe i przeglądy podatkowe w wiodących polskich i międzynarodowych firmach działających w branżach naftowo-gazowej, energetycznej, produkcyjnej oraz detalicznej. Marcin koncentruje się głównie na zagadnieniach ulg podatkowych, podatkach dochodowych oraz międzynarodowym prawie podatkowym. Posiada również doświadczenie w przygotowywaniu rozliczeń CIT, wniosków o indywidualne interpretacje podatkowe w zakresie CIT i VAT oraz skarg do sądów administracyjnych.
Szymon Artemiak od 2021 roku zajmuje stanowisko Konsultanta w Dziale Prawno-Podatkowym w PwC. Szymon wspierał klientów w pozyskiwaniu, wdrażaniu i rozliczaniu różnego rodzaju pomocy publicznej oraz ulg podatkowych, takich jak: ulga B+R, zwolnienie z podatku CIT na podstawie decyzji o wsparciu w ramach Polskiej Strefy Inwestycyjnej oraz na podstawie zezwolenia SSE w ramach Specjalnych Stref Ekonomicznych, dotacje unijne i krajowe.