Jak Covid-19 zmienił zwyczaje zakupowe i płatnicze Europejczyków?

Pandemia koronawirusa wpłynęła na wiele aspektów życia oraz gospodarki. Zmianom uległo i myślenie z zakresu zarówno robienia zakupów, jak i metod dokonywania płatności. Szczegóły zweryfikowano w badaniu na temat tego, jak Covid-19 zmienił zwyczaje zakupowe i płatnicze Europejczyków, zrealizowanego z inicjatywy spółek Grupy EVO z siedmiu krajów Europy, w tym Polski. Co udało się ustalić? 

Jakie wyróżniono główne grupy konsumentów? 

Biorąc pod uwagę dwa czynniki, czyli zachowania zakupowe i preferencje płatnicze, pokuszono się o wyłonienie trzech przeważających segmentów konsumenckich. Pierwszą i najliczniejszą grupą (aż 48% badanych) byli tzw. multipłatnicy, czyli osoby, które korzystają zarówno z płatności gotówkowych, jak i tych elektronicznych, nie skupiając się wyraźnie na żadnej z form, tylko stosując je zamiennie. Ta grupa jest również przekonana, że gotówka nie wypadnie z obiegu i będzie dalej wykorzystywana w przyszłości.

Pandemia wpłynęła jednak nieco na ich zachowania, ponieważ takie osoby zadeklarowały, że częściej decydowały się w tym czasie na zakupy internetowe. Co ciekawe, wśród multipłatników wyróżniono największy odsetek ludzi młodych (aż 43% osób w wieku 18-35 lat).

Drugą z grup są bezgotówkowcy (31% badanych), a więc konsumenci zdecydowanie preferujący płatności elektroniczne i uważające jednocześnie, iż w przyszłości właśnie te metody zdominują cały rynek płatności. Jednym z argumentów członków tego segmentu jest to, iż gotówka jest mało higieniczna. W trakcie pandemii takie przekonania mogły się umocnić, gdyż wprowadzono powszechne kampanie i zachęcano do płatności bezgotówkowych, a w przestrzeni publicznej padały zapewnienia, że zmniejsza to ryzyko przenoszenia się wirusa.

Bezgotówkowcy często potrafią rezygnować z usług czy zakupów w danym miejscu, jeżeli nie można tam płacić elektronicznie. Grupa ta wykazała w badaniu dość optymistyczne podejście, zakładające, że najgorszy okres pandemii jest już za nami. Zadeklarowali natomiast, że nawet po zniesieniu ograniczeń dalej częściej będą się starali kupować w sieci.

Ostatnim z segmentów (liczącym 21% badanych) są gotówkowi tradycjonaliści, czyli osoby, które zdecydowanie stawiają na gotówkę i twierdzą, że w czasie niepewności związanej z pandemią, lepiej nie trzymać pieniędzy w bankach. Mimo wszystko znaczna część z nich deklaruje, że sytuacja związana z Covid-19 zachęciła ich do zakupów internetowych. Przedstawiciele tej grupy jasno stwierdzają natomiast, iż w przyszłości nie chcieliby płacić tylko elektronicznie. 

Jak zmieniło się postrzeganie dotyczące metod płatności? 

Przeprowadzane badanie wykazało, że Polacy przestali traktować udostępnienie możliwości płacenia kartą czy innymi metodami cyfrowymi jako wyraz nowoczesności, a obecnie uważają to za spełnienie ich potrzeb i oczekiwany wręcz standard. Przy zakupach w tradycyjnych sklepach obecnie w zasadzie jest już tyle samo zwolenników płacenia gotówką, co regulowania zobowiązań kartą. Pomimo dobrych parametrów płatności zbliżeniowych, zauważalne jest to, że Polska wypada poniżej średniej europejskiej, jeżeli chodzi o płacenie telefonami, smartwatchami czy innymi urządzeniami – w Polsce w sferze bezgotówkowej zdecydowanie preferowane jest wykorzystanie tradycyjnej karty płatniczej, a przy zakupach internetowych, także opcji szybkich przelewów. 

Czy zauważone zmiany mogą być stałe? 

Z ustaleń wynikających z badania wynika, że zmiany w zwyczajach zakupowych wywołane pandemią koronawirusa, mogą się utrzymać również po jej zakończeniu. Nawet u gotówkowych tradycjonalistów widać zdecydowanie większe zainteresowanie częstszym korzystaniem z płatności bezgotówkowych. Aż 22% badanych w Polsce zadeklarowało, że po zakończeniu pandemii spodziewa się, iż będzie płaciło kartą częściej niż przed jej wybuchem. Odwrotny trend zauważalny jest tymczasem w kontekście gotówki, z której znaczna część badanych zamierza coraz częściej rezygnować.