CZEGO JESZCZE NIE WIESZ O AKREDYTYWACH?
Akredytywa to forma bankowego zabezpieczenia transakcji handlowych, z której korzystają przede wszystkim firmy nawiązujące relacje biznesowe z kontrahentami zagranicznymi. Dzięki akredytywie eksporterzy zyskują gwarancję otrzymania zapłaty za dostarczony towar, natomiast importerzy pewność wywiązania się dostawców z warunków umowy. Czym dokładniej są akredytywa? Jakie są jej rodzaje a jakie zasady działania? O tym w dalszej części artykułu.
Czym są akredytywa?
Akredytywa to usługa świadczona przez banki dla firm, które potrzebują różnych form wsparcia finansowego. Firmy korzystają głównie z kredytów gotówkowych, lub inwestycyjnych ale także z innych instrumentów finansowych, które zabezpieczają ich transakcje biznesowe z kontrahentami. Do takich instrumentów należą gwarancje bankowe, inkaso, poręczenia i omawiane w artykule akredytywa.
Akredytywa to nieodwołalne zobowiązanie banku do wypłaty na rzecz dostawcy towaru określonej sumy pieniędzy w określonym terminie i po spełnieniu przez niego określonych warunków.
Akredytywę zleca w banku kupujący, czyli odbiorca towaru, który robi to na żądanie dostawcy chcącego w ten sposób zabezpieczyć swoją należność za dostarczone produkty.
Strony akredytywy
W każdej akredytywie możemy wyróżnić cztery strony transakcji:
- eksportera, czyli beneficjenta akredytywy
- importera, czyli zleceniodawcę akredytywy
- bank zleceniodawcy, który otwiera akredytywę
- bank beneficjenta, lub bank pośredniczący, który ma za zadanie poinformować beneficjenta o otwarciu akredytywy
Krok po kroku
Schemat działania opiszemy w 5 prostych krokach:
1. Na początku, importer, czyli odbiorca towaru zleca otwarcie akredytywy w swoim banku (w tzw. banku otwierającym)
2. Tenże bank ustala ze zleceniodawcą warunki akredytywy – jaka suma ma być wypłacona dostawcy towaru, w jakim terminie i po spełnieniu określonych warunków
3. W trzecim kroku następuje otwarcie akredytywy przez bank. Bank blokuje ustaloną kwotę na rachunku zleceniodawcy i przekazuje potwierdzenie otwarcia akredytywy pozostałym jej uczestnikom, czyli zleceniodawcy oraz bankowi wierzyciela (jest to tzw. bank pośredniczący)
4. Następnie eksporter, czyli dostawca towaru dostarcza w umówionym terminie do banku dokumenty potwierdzające wykonanie umowy np. list przewozowe
5. Na koniec bank zleceniodawcy weryfikuje dostarczone przez sprzedającego dokumenty – jeśli zgadzają się warunki akredytywy, uruchamia środki.
Warto zauważyć, że akredytywa jest płatnością warunkową – bank wypłaca dostawcy towaru środki wyłącznie w sytuacji, gdy ten dostarczy prawidłowe dokumenty potwierdzające wywiązania się z kontraktu.
O jakich dokumentach mowa?
Aby beneficjent otrzymał należne mu środki pieniężne, musi skompletować określone w umowie akredytywy dokumenty. Najczęściej w umowie akredytywy wskazane są takie dokumenty jak:
- faktura lub inny rodzaj rachunku
- specyfikacja ładunku
- dokumenty potwierdzające ilość, stan, cechy ładunku, m.in. świadectwa i certyfikaty
- dokumenty przewozowe, np. CMR lub CIM
- świadectwo pochodzenia
- polisa ubezpieczeniowa
- atesty zdrowia
- weksel trasowany wystawiany przez eksportera
Rodzaje akredytyw
W obrocie gospodarczym stosuje się różne rodzaje akredytyw. Można je podzielić według następujących kryteriów:
Podstawowy podział akredytywy
wg Prawa bankowego:
- akredytywa dokumentowa
- akredytywa pieniężna
Ze względu na uprawnienia banku otwierającego:
- akredytywa odwołalna
- akredytywa nieodwołalna
Ze względu na zakres usług banku pośredniczącego:
- akredytywa potwierdzona
- akredytywa niepotwierdzona
Ze względu na sposób płatności:
- akredytywa gotówkowa
- akredytywa z odroczonym terminem płatności
- akredytywa akceptacyjna
- akredytywa negocjacyjna