MODEL FREEMIUM – CZYLI JAK ZAROBIĆ, ROZDAJĄC ZA DARMO?

Freemium zdobywa sobie coraz większą popularność, szczególnie w świecie cyfrowym. Atrakcyjność tego modelu tkwi w jego pozornej darmowości. Freemium chętnie wybierają startupy oraz producenci aplikacji mobilnych. Z powodzeniem stosują go także duże marki takie jak Dropbox, Spotify czy Skype. Jednak freemium, jak każdy model biznesowy, ma swoje plusy minusy. Jakie to są wady, a jakie zalety? Czy na modelu da się zarabiać? W jakich firmach już się sprawdził? Sprawdzamy to dla Was.

CZYM JEST?

Freemium to połączenie dwóch słów: free – za darmo oraz premium. To model biznesowy, w którym podstawowa wersja produktu lub usługi jest dostępna bezpłatnie. Korzystanie z dodatkowych funkcji, albo tych bardziej zaawansowanych wymaga wykupienia wersji premium. Taki model stosuje na przykład Gmail, gdzie użytkownik korzysta z poczty za darmo. Dopiero po przekroczeniu 10 GB darmowego miejsca może dokupić dodatkową przestrzeń na serwerach Google. Z tego modelu korzysta także wiele gier dostępnych w Google Play czy App Store.

A jak to działa w praktyce?

Wchodzisz na stronę internetową oferującą określone oprogramowanie lub dostęp do informacji w danym serwisie. Sprawdzasz cenę i z radości dowiadujesz się, że nic nie musisz płacić. Tym sposobem dajesz się wciągać w biznesową grę. Widzisz co prawda, że istnieją jakieś inne opcje, jednak one Ciebie nie interesują. Korzystasz przecież z wersji za 0 zł i już po chwili cieszysz się zamówioną usługą. Na tym właśnie polega model freemium.

FREEMIUM NIE ZAWSZE OZNACZA TO SAMO

Produkt lub usługa mogą być ograniczone pod względem:

- funkcji (dostęp do dodatkowych funkcji wymaga zapłaty)

- przeznaczenia (gdy darmowa wersja jest dostępna np. dla szkół)

- ilości (gdy darmowa wersja umożliwia wystawienie np. pięć faktur miesięcznie)

- fatygi (gdy dostęp do dodatkowych funkcji wymaga innych czynności, np. udostępnienia na Facebooku, obejrzenia reklamy)

- czasu (gdy są udostępnione na określony czas)

- liczby użytkowników (konto jest darmowe dla np. trzech osób)

Która opcja jest najlepsza? Wszystko zależy od produktu i rynku, na jakim się funkcjonuje. Warto zastanowić się nad tym, jak bardzo rozbudowany jest produkt oraz kto i w jaki sposób będzie z niego korzystał. Freemium jest skuteczne pod warunkiem, że jest atrakcyjne dla klientów, a przy tym pasuje do produktu. Proponuje odpowiednio dużo, aby zachęcić do korzystania, a przy tym na tyle mało, aby skłonić do wydawania pieniędzy. Warto pamiętać, że freemium ma być przede wszystkim narzędziem służącym do sprzedaży.

PAMIĘTAJ! Im bardziej ludzie przyzwyczajają się do korzystania z darmowego produktu, tym bardziej rośnie szansa, że w końcu zdecydują się za niego zapłacić.

CO JEST POTRZEBNE, ABY TEN MODEL ODNIÓSŁ SUKCES?

Aby ten model biznesowy działał, potrzebujesz:

- DAJ UŻYTKOWNIKOWI COŚ WARTOŚCIOWEGO: Chodzi tu o to, że klient powinien korzystać z produktu nie tylko dlatego, że jest darmowy, ale że ma wysoką jakość. Jeśli damy klientowi coś, co jest interesujące i generuje wartość, będzie on skłonny zapłacić więcej za coś, co przekracza jego oczekiwania. Oznacza to, że darmowe musi być wystarczająco interesujące.

- ŻE CENA, KTÓRĄ ZAPŁACISZ, JEST NIŻSZA NIŻ TA, KTÓRĄ ZAPŁACI KLIENT: Jeśli klient naprawdę uzna, że to, co otrzymuje jest warte więcej niż cena, którą płaci, będzie zafascynowany usługą, a nawet pomoże nam dobrze mówić o naszej usłudze i polecić nas, przyciągając więcej potencjalnych klientów, którzy są skłonni zapłacić tą cenę.

- RYNKI MUSZĄ BYĆ OGROMNE: Ten model biznesowy nie może działać w małych niszach rynkowych, ale zamiast tego muszą być wystarczająco duże, aby móc osiągać zyski.

- NALEŻY WYKONAĆ PRACĘ, ABY OBNIŻYĆ KOSZTY: W tego typu biznesie sukces osiąga się, starając się pracować z kosztami bliskimi zeru i jest to stały wysiłek, do którego firma musi dążyć.

JAKIE SĄ WADY MODELU FREEMIUM?

Przede wszystkim, aby biznes stał się rentowny, potrzebna jest ogromna baza użytkowników, a jest to bardzo trudne do osiągnięcia. Wiele firm, które zdecydowały się na ten model, nie jest dziś rentownych, pomimo ich sławy i obrotów. Kolejną wadą jest to, że oferowanie całkowicie darmowych usług prowadzi do skojarzenia idei ceny większej od zera jako niesprawiedliwej, a skojarzenie ceny z wartością nie jest adekwatne wśród wielu użytkowników, przez co trudne będzie im uzyskać dostęp do pakietu premium.

ONI ODNIEŚLI SUKCESY DZIĘKI FREEMIUM

Istnieje wiele przypadków firm odnoszących sukcesy dzięki modelowi freemium. Najbardziej znane to:

- Spotify. Aplikacja pozwala na słuchanie wszelkiego rodzaju muzyki za darmo, ale z ograniczeniami takimi jak na przykład reklamy pomiędzy utworami, niezbędne łącze internetowe, limit codziennych piosenek, które z pakietem premium są eliminowane.

- LinkedIn. To taki „biznesowy Facebook”. Pomaga znaleźć pracę, nawiązać kontakty, opowiedzieć o swojej firmie. Jego korzystanie jest bezpłatne, ale z kontem premium możesz wyróżnić swoją kandydaturę na tle innych, wysyłać bezpośrednie wiadomości do headhunterów lub mieć dostęp do bardziej profesjonalnych profili niż pozostali użytkownicy sieci.

- Dropbox. Jednym z produktów, który odniósł duży sukces komercyjny jako dostawca chmurowej przestrzeni dyskowej jest Dropbox. Na obecną chwilę, przy zakładaniu konta w wersji darmowej otrzymujemy do dyspozycji jedynie 2 GB, co może się okazać niewystarczające dla przeciętnego użytkownika. Chociaż w przeszłości dostawca oferował za darmo nawet kilkadziesiąt GB przestrzeni, to widać, że obecnie w sposób bardziej agresywny wymuszane na użytkownikach jest przejście na wersję Pro, która kosztuje 99 euro rocznie i rezerwuje dla nas 1 TB przestrzeni.

• 

CZY DA SIĘ ZAROBIĆ, ROZDAJĄC ZA DARMO?

Warto wspomnieć o jeszcze jednym. Choć freemium polega na bezpłatnym korzystaniu z usługi czy produktu, nie oznacza, że dana usługa lub produkt są za darmo. W praktyce firma zawsze zyskuje coś od użytkownika. Jego adres e-mail, dodatkowy zasięg, nieustanny feedback, a nawet statystykę czyli jedno zarejestrowane konto więcej. Trzeba liczyć się z tym, że zanim freemium zacznie przynosić zyski, musi minąć trochę czasu. Z drugiej strony sukces Dropboxa czy Spotify pokazuje, że freemium może być świetnym modelem biznesowym. Oferuje on korzyści zarówno dla użytkowników płacących jak i nie płacących – pod warunkiem jednak, że będzie dokładnie przemyślany i umiejętnie wdrożony.