DRUK 3D W BIZNESIE - OCZEKIWANIA VS. RZECZYWISTOŚĆ

Sprzęt, który może wydrukować łyżeczkę, pilot do telewizora, części samochodowe i wiele innych rzeczy, brzmi abstrakcyjnie, a jednak to technologia, którą już posiadamy! NASA korzysta z drukarki 3D na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie astronauci mogą sami budować niestandardowe narzędzia. Jednak przedstawiane w mediach możliwości druku 3D (szczególnie w filmach fabularnych), sprawiają, że ludzkie wyobrażenia i oczekiwania dotyczące tego sprzętu wykraczają daleko poza jego realne perspektywy.

Druk 3D to dziedzina stosunkowo nowa chociaż bardzo dynamicznie się rozwijająca. Wymaga jednak wielu udoskonaleń oraz optymalizacji kosztów, a nawet przepisów prawnych dotyczących jej użytkowania. Nawet w medycynie, gdzie tzw. biodruk 3D np. tkanek i organów byłby rewolucją ratującą życie, system stwarza wiele pól dyskusyjnych i wciąż nie jest uregulowany prawnie. Rozwój bioinżynierii rodzi dylematy etyczne, a prawo nie nadąża za postępem technologicznym.

W kwestii drukowania produktów materialnych jest jednak łatwiej. Na dzień dzisiejszy koszt zakupu sprzętu i filamentów (tworzywa potrzebne do drukowania przestrzennego) są dużo niższe niż np. 3 lata temu, chociaż drukowanie skomplikowanych projektów czy przedmiotów codziennego użytku, jest wciąż zbyt drogie dla gospodarstwa domowego. Natomiast małe i średnie firmy coraz częściej sięgają po usługę druku 3D lub same zaopatrują się w ten sprzęt, gdyż na ich skalę potrzeb, w wielu obszarach drukowanie przestrzenne jest bezpieczniejsze, wygodniejsze i tańsze, niż zakup gotowych produktów.

Druk 3D w firmie

Korzystanie z technologii druku 3D pozwala na zmniejszenie kosztów i podniesienie prestiżu firmy. Z pomocą drukarek 3D można wydrukować gotowe produkty z tworzywa sztucznego, elementy wymagające dalszej obróbki, części do innych przedmiotów oraz prototypy testowe. Szczególnie przydatny może być druk 3D w procesie testowania nowego produktu, na wczesnym etapie produkcji lub w firmach badawczych, gdzie dużo szybsze i tańsze, okazuje się wydrukowanie prototypu, niż zlecanie jego produkcji od podstaw. Ekologiczne i bardziej opłacalne jest także drukowanie gadżetów reklamowych, takich jak magnesy, breloczki czy długopisy z logo i nazwą firmy, które wręcza się klientom np. na targach biznesowych, niż zamawianie ich hurtowo u zewnętrznego producenta. To dlatego, że druk przestrzenny pozwala zaoszczędzić miejsce do magazynowania oraz pieniądze, ponieważ decydujemy się wydrukować dokładnie taką ilość gadżetów, jaką w danym momencie potrzebujemy. Druk przestrzenny sprawdza się do drukowania nawet pojedynczych nakładów, umożliwia personalizację usług i skraca czas oczekiwania na niezbędne przedmioty. Korzystając z własnej drukarki 3D można wyposażyć się w akcesoria biurowe typu organizery na biurko, segregatory na dokumenty, tabliczki na biurko z napisem nazwy stanowiska itp. Technologia druku przestrzennego pozwala także na zaopatrzenie się w części zamienne różnych urządzeń, często dostępnych w sklepach tylko na zamówienie, od zatyczek do pieczątek, przez wtyczki i wejściówki, po części do sprzętów AGD czy narzędzia. Dlatego druk 3D to użyteczne rozwiązanie dla serwisów samochodowych, firm reklamowych, zakładów naprawczych, a także korporacji.

Obecnie wielu producentów, na swoich stronach internetowych udostępnia projekty druku 3D części zamiennych swoich produktów, wychodząc tym samym na przeciw klientom oraz sprzyjając środowisku. Usługodawca korzystający z technologii druku przestrzennego, skraca czas wykonania usługi, obniża własne koszty, a tym samym podnosi ogólną jakość swojej pracy i oferty w oczach klienta. Hasło „Rzeczy niemożliwe robimy od ręki, na cuda trzeba chwilę poczekać” nabiera w tym kontekście realnego znaczenia.

Druk 3D i regulacje prawne

Całkiem niedawno, Parlament Europejski debatował nad problemem ochrony praw autorskich, bezpieczeństwa danych i patentów, w kontekście technologii druku przestrzennego. Ideą przepisów, które mają regulować powyższe dylematy jest dążenie do tego, aby prawo wspierało innowacje, biznes i nowe możliwości, a nie utrudniało, z jednoczesnym zachowaniem bezpieczeństwa, kontrolowaniem drukowania 3D bez ograniczeń, szczególnie w biznesie. Z obecnie panującymi w Unii Europejskiej przepisami dotyczącymi drukowania 3D można zapoznać się na stronie www.europarl.europa.eu, w dokumencie „Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie drukowania przestrzennego – wyzwania w dziedzinach praw własności intelektualnej oraz odpowiedzialności cywilnej (2017/2007(INI))”.

Co musisz wiedzieć, jako przedsiębiorca?

Warto przeanalizować zastosowanie druku 3D w swojej firmie i przygotować stosowne umowy. Jak podaje biuletyn Euro, wydawany przez Enterprise Europe Network przy PARP: „Przedsiębiorcy powinni zadbać o odpowiednie zaplecze prawne oraz analizy ryzyka, niezależnie od tego, czy (...) wykorzystują technologię druku 3D w swojej działalności, czy też są jedynie właścicielami praw własności intelektualnej.”. Umowy zawarte z osobami zaangażowanymi w proces Druku 3D na zlecenie przedsiębiorcy, powinny zawierać zapisy gwarantujące dysponowanie przez pracodawcę prawami autorskimi do projektu CAD czy końcowego, wydrukowanego przedmiotu. Warto także pamiętać, że „Decydując się na produkcję prototypów bądź modeli 3D, przedsiębiorcy działający w branżach narażonych na przetwarzanie wrażliwych danych osobowych mogą chcieć zlecić dodatkową analizę ryzyka biznesowego i prawnego płynącego z powiązania technologii druku 3D z przetwarzaniem danych osobowych oraz ponownie zweryfikować zgodność zachodzących w działalności procesów przetwarzania danych i odbierania zgody od podmiotu danych z obowiązującymi przepisami dotyczącymi prywatność.

Z kolei przedsiębiorcom posiadającym w swoich zasobach własność intelektualną o dużej wartości, bądź legitymującym się prawami własności przemysłowej takimi jak znak towarowy bądź patent, rekomenduje się wzmożone monitorowanie rynku, w tym w szczególności sieci, w celu umożliwienia szybkiego wychwycenia naruszenia - mogącego przyjąć postać chociażby udostępnienie pliku zawierającego projekt CAD urządzenia objętego patentem – oraz podjęcia stosownych kroków prawnych względem naruszyciela. Trójwymiarowy świat spopularyzowanego druku przestrzennego niestety sprzyja nie tylko innowacjom, lecz także nowym, nieoczekiwanym formom naruszeń, dlatego warto mieć się na baczności oraz zadbać o odpowiednie przygotowanie prawne w obliczu nowej technologii.” - czytamy dalej w artykule prawno - doradczym na www.parp.gov.pl.

Druk 3D i koszty

Druk 3D ma swoje minusy i właśnie do nich dotarliśmy. Koszty - najważniejsza wytyczna decyzyjna rozsądnego przedsiębiorcy. Dlatego zanim zachwycisz się wspaniałą technologią i zapragniesz jej na własność, wiedz, że:

Po pierwsze druk przestrzenny nie zastąpi zbyt szybko produkcji seryjnej, a jego opłacalność kończy się na nakładach do kilkudziesięciu produktów przestrzennych. Kilkaset i więcej oczekiwanych sztuk druku to bardzo czasochłonny i drogi proces. Warto przemyśleć zamówienie gotowych produktów, jeżeli faktycznie potrzebujesz ich ogromnej, hurtowej ilości.

Po drugie konkurencja na rynku usług 3D wzrasta, więc nie koniecznie musisz decydować się na inwestycję we własny sprzęt, ale od czasu do czasu możesz druk przestrzenny zlecić profesjonalistom w firmach zewnętrznych.

Po trzecie na cenę wydruku 3D składa się nie tylko wymiar potrzebnego przedmiotu, ale także wykonanie jego projektu komputerowego, ilość potrzebnego materiału, wiedza i doświadczenie obsługujących czy koszty prądu, dlatego czasami może się okazać, że lepiej kupić gotowy produkt. Na swoim blogu, eksperci z centrumdruku3d.pl , wyjaśniają, że „ Rekonstrukcje zużytych elementów, mają sens w przypadku odtwarzania unikatowych części lub przy sprawdzaniu projektów przed wdrożeniem do masowej produkcji.”

Po czwarte pamiętaj, że inwestycja w sprzęt i komponenty, materiały potrzebne do druku 3D to dla firmy koszt nawet kilkudziesięciu tysięcy. Dlatego przed zakupem, warto przeprowadzić kalkulacje rocznych wydatków na przedmioty, które potencjalnie planujesz drukować na nowym sprzęcie. Tylko w ten sposób sprawdzisz, czy posiadanie własnego sprzętu (i obsługi!) do technologii druku przestrzennego jest warte inwestycji.